Triggerpointtherapie

Wat zijn triggerpoints?

Triggerpoints staan in de volksmond bekend als spierknopen. Het zijn eigenlijk zeer lokale verkrampingen in spieren waar als gevolg van een gebrek aan doorbloeding en zuurstof een overgevoelige plek ontstaat. Van buitenaf zijn deze spierknopen voelbaar als pijnlijke harde bobbeltjes of strengetjes. Wanneer je er flinke druk opgeeft, kan dit een uitstralende pijn opwekken in een ander deel van het lichaam. Triggerpoints kunnen in alle spieren in het lichaam ontstaan, en altijd op vaste plaatsen. Namelijk daar waar het zenuwstelsel informatie op de spier overbrengt. Vaak is de oorzaak overbelasting, stress of een slechte houding, maar ook een val of ongeluk, te weinig beweging of slechte voeding kunnen leiden tot het ontstaan.

Hoe ontstaan triggerpoints precies?

Een spier is opgebouwd uit afzonderlijke spiervezels. In de normale russtand is een spiervezel noch uitgerekt, noch samengetrokken (zie A). Wanneer een overbelaste spier door een microscoop wordt bekeken, blijkt dat een aantal spiervezels op een bepaald punt meer zijn samengetrokken dan in het omringende gebied (zie B). Hierdoor ontstaat een lokale verdikking en slechte doorbloeding waardoor afvalstoffen zich ophopen en vervolgens samenkleven. Dit zijn triggerpoints. Triggerpoints houden het overige deel van de spiervezel op grote spanning (zie C). Dit veroorzaakt het stijve gevoel in een spier.

Het uitstralingsgebied

Elk triggerpoint heeft een specifiek pijnuitstralingsgebied dat in veel gevallen een ander gebied bestrijkt dan de plek van het triggerpoint zelf. Een triggerpoint in de kleine bilspier, veroorzaakt een pijn die uitstraalt tot in de enkel. En veel spanning in de monnikskapspier, kan leiden tot hoofdpijn (zie plaatje hierboven). Ook kan het voorkomen dat uw therapeut een spier bij uw schouderblad behandelt, terwijl u dit in de uw arm voelt. Elk triggerpoint heeft dus een uniek pijnpatroon dat soms totaal andere lichaamsdelen bestrijkt. Door deze kennis blijken een hoop "vage" pijnklachten nu wel verklaarbaar en behandelbaar.

Verschillende technieken

Bij triggerpoint therapie wordt gesproken van triggerpoints. Dit zijn afwijkingen die in spieren ontstaan als gevolg van een eenzijdige of verkeerde belasting. Triggerpoint therapie is een specialisatie binnen de fysiotherapie. De myofasciale triggerpoints bevinden zich in een verharde streng en voelen bij palpatie (onderzoek) aan als een plaatselijke verdikking (‘knoop’). Bij triggerpoint therapie kijkt de therapeut welke spieren de pijn kunnen veroorzaken en onderzoekt deze spieren. De patiënt ervaart door druk de herkenbare pijn. Tevens wordt er gekeken naar de afname van spierkracht en spierlengte. Triggerpoint therapie zal gericht zijn op het inactiveren van de myofasciale triggerpoints, waardoor de strakke spierstrengen die verantwoordelijk zijn voor de toegenomen spierspanning worden losgemaakt. De pijn zal hierdoor afnemen. Ook de lengte van de spier moet weer genormaliseerd worden. Hiervoor bestaan verschillende therapeutische technieken binnen de fysiotherapie.

De meest gebruikte technieken zijn:

Dry needling
Triggerpoint compressie d.m.v. aanhoudende druk op het triggerpoint
Cirkelvormige knedingen met toenemende druk
Strijkingen evt. met ijs gecombineerd met
Warmte applicatie
Contract-relax (aanspannen en ontspannen)
Leren ontspannen van de spier (eventueel m.b.v. de myofeedback apparatuur)
Houdingsadviezen en eventuele (rek)oefeningen

Het is bekend en bewezen dat lokale stoornissen (‘knopen’) op spierniveau klachten (pijn) kunnen veroorzaken in een gebied dat ruim buiten deze spier is gelegen. Soms is een triggerpoint zelf niet pijnlijk maar veroorzaakt wel pijn op afstand. Triggerpointtherapie is een wetenschappelijk bewezen behandelmethode binnen de fysiotherapie.

Aantal behandelingen

De hoeveelheid benodigde behandelingen is moeilijk aan te geven, daar geen persoon hetzelfde is. Er bestaat veel verschil in reactievermogen tussen mensen onderling, met name in het tempo waarin myofasciale triggerpoints te inactiveren zijn. Over het algemeen kan gesteld worden dat behandeling snel aanslaat en tot resultaat levert. Belangrijk is om te ontdekken welke activiteit en/of houding precies de pijn veroorzaakt om deze fysiotherapie behandeling te ondergaan. Ook is het belangrijk na te gaan welke klachtenonderhoudende factoren een rol spelen,